نقش ایران در حمله حماس علیه اسرائیل

گروه سیاسی: کاخ سفید در واکنش به گزارش وال استریت جورنال مبنی بر این‌که «ایران حملات حماس را تایید کرده بود»، گفت: «نه ایالات متحده و نه اسرائیل هیچ شواهدی از دخالت مستقیم ایران در این زمینه ندارند».
جان فاینر، معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در عین حال گفت: با وجود این، ایران دهه‌ها پشتیبان حماس بوده است. سخنگوی ارتش اسرائیل نیز روز دوشنبه در این زمینه گفت: «ایران یک بازیگر مهم هست، ولی ما نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم که آیا ایران عامل برنامه‌ریزی این عملیات بوده است یا نه». وال استریت جورنال دیروز ۱۶ مهر نوشته بود که ایران در طراحی عملیات حماس نقش داشته و دوشنبه هفته گذشته در نشستی در بیروت، به آغاز این عملیات علیه اسرائیل «چراغ سبز» نشان داده بود.
وال استریت ژورنال به نقل از چند عضو حماس و حزب‌الله گزارش کرده است که برنامه‌ریزی حملات با کمک افسران سپاه پاسداران صورت گرفته است. بر این اساس،‌ جزییات طرح حمله طی چند دیدار در بیروت میان فرماندهان سپاه و مسوولان چهار گروه شبه نظامی وابسته به ایران بررسی شده است. اما مقام‌های آمریکایی شواهدی در این باره در اختیار ندارد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا یکشنبه در مصاحبه با سی‌ان‌ان گفت: ‌‌«ما هنوز شواهد هدایت یا دخالت ایران در این حمله را مشاهده نکرده‌ایم ولی بدون شک روابط عمیقی وجود دارد.»
تحلیل شبکه یک تلویزیون آلمان
رئیس‌جمهور اسرائیل، جمهوری اسلامی ایران را هم در حملات حماس به کشورش سهیم می‌داند. مقامات ایران حمایت خود ازحماس را پنهان نمی‌کند. اما این حمایت چگونه است و ایران تا چه اندازه می‌تواند درحمله اخیر حماس به اسرائیل نقش داشته باشد؟
سایت شبکه یک تلویزیون آلمان (تاگس شاو) امروز دوشنبه، در باره نقش جمهوری اسلامی ایران در حمله اخیر حماس به اسزائیل مقاله‌ای از پیا فلورانس ماسورچاک منتشر کرد. در آغاز این گزارش آمده است: «حماس تنها در روز شنبه بیش از ۲هزار موشک از نوار غزه به خاک اسرائیل شلیک کرد و بدون حمایت حکومت ایران احتمالاً قادر به انجام این کار نمی‌بود. تهران بدون شک بزرگ‌ترین حامی سازمان‌های تروریستی فلسطینی است.»
گزارشگر شبکه اول تلویزیون آلمان در استانبول در ادامه مقاله خود نوشته است، کاملاً مشخص نیست که پرداخت‌های ماهانه جمهوری اسلامی به این سازمان‌های تروریستی چقدر است: «صحبت از ۳۰ میلیون دلار در ماه فقط برای سازمان حماس است. علاوه بر این، باید دانش فنی در ساخت موشک و به احتمال زیاد آموزش توسط سپاه پاسداران را نیز به آن افزود. نه تنها حماس، بلکه گروه جهاد اسلامی را نیز باید به فهرست دریافت‌کنندگان کمک‌های مالی جمهوری اسلامی افزود که اخیراً نیز مسئول موج‌های جدید حملات علیه اسرائیل بوده است.» 
به گفته ماسورچاک بخش عمده این سلاح‌ها در محل تولید می‌شوند و دیگر لازم نیست از طریق تأسیسات مرزی اسرائیل به غزه قاچاق شوند. عبور از مرزهای مصر از زمان کودتای نظامی ۲۰۱۳ در این کشور دشوارتر از گذشته شده است.
هر دو طرف این حمایت را پنهان نمی‌کنند. در جریان آخرین درگیری بزرگ میان حماس و نیروهای اسرائیلی در سال ۲۰۲۱، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قول حمایت کامل داد. اکنون سخنگوی حماس می‌گوید که تهران از این حملات حمایت می‌کند و جمهوری اسلامی با این که از نظر اقتصادی آسیب‌ دیده، این "هزینه دردناک" را متقبل می‌شود. به اعتقاد ماسورچک توجیه جمهوری اسلامی برای این سیاست ایدئولوژیک است: «این کشور خود را به عنوان یک نیروی محافظ برای مسلمانان واقعا یا به ظاهر تحت ستم در سراسر جهان معرفی می‌کند. این از جمله شامل مبارزه با کنترل اسرائیل بر مسجد الاقصی در اورشلیم، یکی از مقدس‌ترین مکان‌های اسلام است.»
مبارزه جمهوری اسلامی با دشمن اصلی خود اسرائیل
گزارشگر شبکه یک تلویزیون آلمان معتقد است که از جانب جمهوری اسلامی یک جنبه پراگماتیستی نیز در تامین مالی تروریسم وجود دارد: «حکومت تهران با حمایت خود فشار بر دشمن اصلی خود اسرائیل را برای همیشه بالا نگه می‌دارد بدون اینکه مجبور باشد خودش وارد یک رویارویی شود. تهران هم‌زمان تلاش می‌کند نقش خود را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای در مقایسه با رقیب خود عربستان سعودی تثبیت کند.»
ماسورچک یادآور می‌شود که تهران همچنین از طریق متحد نزدیک خود حزب‌الله نفوذش را در لبنان و جنگ داخلی سوریه گسترش می‌دهد. روز یکشنبه، ۸ اکتبر حزب‌الله لبنان دست‌کم برای مدت کوتاهی با شلیک موشک به سوی شمال اسرائیل، همبستگی خود را با حماس اعلام کرد.
جلوگیری از عادی‌شدن روابط میان عربستان و اسرائیل
در ادامه مقاله تاگس شاو به نزدیکی اخیر عربستان و اسرائیل اشاره و نوشت: «علی اکبر ولایتی مشاور رهبر جمهوری اسلامی، از حمله حماس به اسرائیل برای ارسال پیامی به ریاض استفاده کرده و گفته است: این حمله‌ها هشداری برای کسانی است که به دنبال عادی‌سازی روابط با اسرائیل هستند.»
از سوی دیگر، یک تحلیل‌گر سایت "رویداد" به نقل از برخی صاحب‌نظران می‌نویسد، درگیری حماس و اسرائیل، پیمان ابراهیم (با محوریت پروژه عادی‌سازی روابط کشور‌های عربی با تل‌آویو) را دست‌کم برای مدتی متوقف خواهد کرد. با توجه به مواضع ایران در خصوص این پروژه می‌توان گفت که ایران از این درگیری منتفع شده است اما این همه واقعیت نیست؛ حمله حماس به اسرائیل باعث شد که قیمت‌ها در ایران به شدت نوسان پیدا کنند.
این تحلیل‌گر می‌افزاید: «افزایش قیمت‌ها و از بین رفتن ثبات در اقتصاد، آخرین چیزی بود که ایران در این شرایط می‌خواست. از نظر سیاسی هم گفت‌وگوهایی میان آمریکا و ایران (هرچند غیرمستقیم) شکل گرفته بود و ایران از این منظر سیاست ثبات را هم در منطقه در پیش گرفته بود. بنابراین اینکه ایران بخواهد عامدانه در این شرایط ثبات را بر هم بزند، ادعایی است که نقص‌های بسیاری دارد.»
توماس فریدمن، ستون‌نویس معروف نیویورک تایمز پیش‌بینی کرده که امواج درگیری حماس و اسرائیل فقط به غزه محدود نخواهد ماند، بلکه به اوکراین، عربستان و ایران هم سرایت خواهد کرد. او همچنین گفته است: «این جنگ توافق عادی‌سازی عربستان و اسرائیل را فعلا غیرممکن خواهد کرد و می‌تواند تنش‌های بین اسرائیل و حزب‌الله لبنان را افزایش دهد.»